De term bankslaper Amsterdam wordt steeds vaker gebruikt om een groeiende groep mensen te beschrijven die geen eigen woning heeft, maar ook niet volledig dakloos is. Ze slapen tijdelijk bij vrienden, familie of kennissen op de bank, in een logeerkamer of op een matras. Deze verborgen vorm van dakloosheid is enorm toegenomen door de woningnood, stijgende huurprijzen en beperkte toegang tot sociale huur. Veel jongeren, studenten, gescheiden ouders, starters en werkenden bevinden zich in deze kwetsbare situatie.
In dit uitgebreide blog ontdek je wat een bankslaper precies is, waarom deze groep zo snel groeit, welke risico’s en gevolgen er zijn, wat de gemeente Amsterdam doet en vooral: welke mogelijkheden er wél zijn voor wie in deze situatie zit.
Wat is een bankslaper?
Een bankslaper is iemand die:
geen vaste woonruimte heeft
niet is ingeschreven op het adres waar hij/zij verblijft
tijdelijk bij anderen slaapt
geen recht heeft op een zelfstandige woning
niet altijd als dakloos wordt geregistreerd
Hierdoor vallen bankslapers vaak tussen wal en schip. Ze staan niet op straat, maar hebben ook geen stabiele thuisbasis. Dit maakt deze groep kwetsbaar en onzichtbaar voor hulpinstanties.
Vooral in Amsterdam neemt deze groep de afgelopen jaren sterk toe.
Bankslapers in Amsterdam – hoe groot is het probleem?
Door het enorme woningtekort, lange wachttijden voor sociale huur en hoge prijzen in de vrije sector kunnen veel mensen geen eigen plek vinden. Amsterdam kent duizenden mensen die noodgedwongen couchsurfen. Zij behoren tot de groep economisch daklozen, oftewel mensen die door financiële of praktische omstandigheden hun woning zijn kwijtgeraakt.
De belangrijkste redenen voor het ontstaan van bankslapers in Amsterdam zijn:
✔ Stijgende huurprijzen
Vrije sector huren boven €1.400 per maand zijn geen uitzondering meer.
✔ Lange wachttijden sociale huur
Voor veel woningen geldt een wachttijd van 10 tot 15 jaar.
✔ Relatiebreuken
Gescheiden ouders hebben vaak niet voldoende inkomen om een zelfstandige woning te huren.
✔ Studenten en starters zonder vaste woonplek
De huurmarkt is onbetaalbaar en campusruimte is beperkt.
✔ Flexcontracten en tijdelijke huur
Veel mensen wonen tijdelijk en staan na een contract ineens zonder woning.
De bankslaper is geen uitzondering meer, maar een steeds grotere groep inwoners die geen plek heeft om te rooten.
De gevolgen van bankslapen
Bankslapen lijkt soms tijdelijk of onschuldig, maar de impact op het dagelijks leven is groot. Vaak onderschatten mensen de mentale en fysieke druk die ontstaat wanneer je geen eigen plek hebt.
1. Geen rust en privacy
Leven zonder vaste woonruimte zorgt voor stress, vermoeidheid en onzekerheid.
2. Geen inschrijving op een adres
Dit heeft grote gevolgen voor:
zorgverzekering
gemeentelijke belastingen
aanvragen van toeslagen
inschrijving bij WoningNet
het krijgen van post of officiële documenten
Zonder adres val je snel buiten het systeem.
3. Kans op verlies van inkomen
Zonder stabiele woonomgeving wordt het lastig om te werken of te solliciteren.
4. Relaties onder druk
Langdurig inwonen kan spanningen veroorzaken, wat leidt tot nieuwe problemen.
5. Risico op dakloosheid
Veel bankslapers belanden uiteindelijk alsnog op straat omdat tijdelijke opvang stopt.
Bankslapen is dus geen veilige tussenoplossing, maar een noodmaatregel.
Voor wie komt bankslapen het meest voor?
Hoewel iedereen bankslaper kan worden, zijn bepaalde groepen extra kwetsbaar:
✔ Jongeren (18–27 jaar)
Zij hebben vaak nog geen inkomen of wachttijd opgebouwd.
✔ Starters en studenten
De woningmarkt is te duur en het aanbod te klein.
✔ Economisch daklozen
Mensen die door scheiding, ontslag of schulden hun woning verliezen.
✔ Migranten en expats
Zij hebben vaak geen netwerk om op terug te vallen.
✔ Mensen met onregelmatige werktijden
Bijvoorbeeld horeca- of zorgpersoneel zonder vaste contracten.
Wanneer heb je als bankslaper recht op hulp in Amsterdam?
De gemeente Amsterdam ziet bankslapers als economisch dakloos, een aparte categorie binnen dakloosheid. Dat betekent dat je recht hebt op ondersteuning, maar niet altijd op crisisopvang. Je kunt wel gebruikmaken van:
maatschappelijk werk
schuldhulpverlening
doorstroomwoningen
tijdelijke opvang voor specifieke doelgroepen
trajecten richting zelfstandig wonen
In sommige gevallen kun je zelfs urgentie aanvragen.
Kun je urgentie aanvragen als bankslaper?
Ja, in sommige situaties kunnen bankslapers urgentie krijgen. Dit geldt vooral wanneer er sprake is van:
minderjarige kinderen
medische problemen
onveiligheid
kwetsbare situaties
relatiebreuk met acute dakloosheid
Belangrijk: urgentie voor economische daklozen wordt streng beoordeeld en niet altijd toegekend. Een goed onderbouwd dossier is essentieel.
Wat kun je doen als je bankslaper bent?
Hier zijn de belangrijkste acties die jouw situatie kunnen verbeteren:
1. Schrijf je direct in bij WoningNet
Hoe eerder je begint, hoe langer je wachttijd – essentieel in Amsterdam.
2. Meld je bij de gemeente
Bijvoorbeeld via een Meldpunt Dakloosheid. Ook als je bij iemand op de bank slaapt, heb je recht op ondersteuning.
3. Vraag een briefadres aan
Hiermee kun je wél post ontvangen en officiële zaken regelen.
4. Reageer op lotingwoningen
Voor lotingwoningen heb je geen wachttijd nodig – ideaal voor starters en bankslapers.
5. Onderzoek tijdelijke woonvormen
Zoals:
anti-kraak
tijdelijke huur via Leegstandswet
short-stay
jongerenwoningen
middenhuurprojecten
6. Vraag hulp aan maatschappelijke organisaties
Hulpverleners helpen vaak met:
urgentiedossiers
financiën
papierwerk
woontrajecten
Oplossingen van Amsterdam voor bankslapers
Amsterdam neemt de situatie serieus en werkt aan meerdere oplossingen:
✔ Housing First trajecten
Voor daklozen én kwetsbare bankslapers.
✔ Doorstroomwoningen
Tijdelijke woningen met begeleiding richting zelfstandigheid.
✔ Jongerenwoningen en loting
Extra kansen voor jongeren tussen 18 en 27 jaar.
✔ Uitbreiding van middenhuur
Meer betaalbare woningen voor werkenden die tussen sociaal en vrije sector vallen.
✔ Snellere procedures voor tijdelijke wooncomplexen
Zoals modulaire woningen en containerwoningen.
✔ Stichting Homebase en daklozenopvang
Zij bieden begeleiding en toegang tot trajecten.
Toekomst van bankslapers in Amsterdam
De verwachting is dat de groep bankslapers blijft groeien zolang de woningnood groot blijft. Toch biedt de gemeente steeds meer trajecten om deze groep te helpen richting duurzaam wonen. De focus ligt op:
meer betaalbare woningen
sneller bouwen
betere begeleiding
preventie van dakloosheid
flexibele woonoplossingen
De aandacht voor deze groep wordt groter, wat op lange termijn positief is.
Bankslaper Amsterdam verdient meer aandacht en betere oplossingen
De bankslaper Amsterdam is een groeiende groep die te maken heeft met onzichtbare dakloosheid. Ze hebben geen vaste woonplek, geen inschrijving en geen structuur, maar wél rechten en mogelijkheden. Hoewel de woningmarkt extreem krap is, bestaan er wel degelijk routes naar stabiel wonen – van lotingwoningen tot tijdelijke oplossingen en hulp via de gemeente.
Het belangrijkste is dat bankslapers gezien én geholpen worden, zodat tijdelijke opvang niet verandert in langdurige dakloosheid.
